James Monroe (28 Nisan 1758 - 4 Temmuz 1831), Amerikalı diplomat ve siyasetçi. Demokratik-Cumhuriyetçi Parti'den, 5. ABD başkanı seçilmiştir. 1817 - 1825 yılları arasında başkanlık yapmıştır. Monroe doktrini ile tanınır. 'Amerika Amerikalılarındır' deyişi ünlüdür. Başkanlık dönemi ülke içinde refah, dış ilişkilerde de bir barış dönemi olmuştur. 1823 yılında yayımladığı bir başkanlık mesajıyla, ABD'nin Avrupa sorunlarının dışında kalması ve Amerika'nın da Avrupa'dan gelebilecek etkilere kapatılması ilkelerini ortaya koymuştur. Bir çiftçinin oğlu olarak Virginia'da dünyaya geldi. Amerikan Bağımsızlık Savaşı sırasında öğrenimini yarım bırakarak asteğmen olarak görev yaptı. Beş yıl sonra yarbay rütbesiyle ordudan ayrıldı. 1780 yılında Virginia Valisi Thomas Jefferson'un yanında hukuk öğrenimine başladı. O sırada Thomas Jefferson ile kurduğu arkadaşlık yaşamında büyük etki yaptı. 1782 yılında Virginia meclisine seçildi. 1790 yılında ABD Senatosu'na girdi. Başkan George Washington tarafından 1794 yılında Fransa'ya elçi olarak atandı. İki yıl sonra geri çağrıldı. 1803 yılından başlayarak yeniden bir dizi diplomatik göreve atandı. Başkan Thomas Jefferson tarafından Mississippi Irmağı ağzındaki Fransız topraklarının Fransa'dan satın alınmasını görüşmek için Paris'e gönderildi. Mississippi'nin batısından Kayalık Dağlar'a kadar uzanan geniş topraklar 15 milyon dolara Napolyon'dan satın alındı. Benzer bir görev için Madrid'e giden Monroe bu kez başarısız oldu. 1811′de yeniden Virginia valisi oldu. İki yıl sonra Dışişleri Bakanı olmak üzere valilikten istifa etti. 1814 yılında Savaş Bakanlığını da üstlendi. 1816 yılında Demokratik-Cumhuriyetçi Parti'den başkan adayı oldu. Federalist rakibinin karşısında, ezici bir zafer kazanarak başkanlığı kazandı. Başkanlığı sırasında ABD topraklarının genişlemesi sürdü. 1819 yılında Florida 5 milyon dolara İspanya'dan satın alındı. 1820 yılında yapılan başkanlık seçimlerinde bir eyalet dışında bütün eyaletlerde seçimi kazanarak yeniden başkan seçildi.